Ο αδένας (προστάτης) ταλαιπωρεί τους άνδρες από την αρχαιότητα. Πρώτος ασχολήθηκε μαζί του ο Έλληνας γιατρός Ηρόφιλος, ο οποίος παρατήρησε ένα μικρό όργανο στο ανδρικό σώμα, στερεωμένο μπροστά στην κύστη.
via
Δείτε μια ενημέρωση για τον καρκίνο του προστάτη με αυτό το 100% ακριβές βίντεο κινουμένων σχεδίων. Επεισόδιο της νόσου Apps Focus »: Γιά την κατανόηση των Μολυσματικών Ασθενειών & Ογκολογίας. Στο βίντεο διερευνάται ο καρκίνος του προστάτη και η ανατομία του αδένα του προστάτη . Ο καρκίνος του προστάτη πιο συχνά αναφέρεται ως αδενοκαρκίνωμα ή αδενικό καρκίνωμα. Προκύπτει στην περιφερειακή ζώνη από το σπέρμα που εκκρίνουν τα κύτταρα του προστάτη αδένα, που είναι ένα μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Κατανοείστε τα συμπτώματα, τα αίτια, τους παράγοντες κινδύνου, τα σταδια και την πρόγνωση, τις διαγνωστικές μεθόδους, την αξιολόγηση, τις επιλογές θεραπείας και τις πρόσφατες εξελίξεις που σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη.
Ο Ηρόφιλος το ονόμασε «προστάτη» διότι «προϊστατο της κύστεως». Ο προστάτης βρίσκεται στο κάτω μέρος της ουροδόχου κύστης, ακριβώς ανάμεσα στο πέος και το ορθό. Περιβάλλει την ουρήθρα στο σημείο που ενώνεται με την κύστη και συνδέεται με τους όρχεις μέσω ενός λεπτού αυλού. Σε φυσιολογικές συνθήκες έχει το μέγεθος του κάστανου αν και σε μερικούς μπορεί να είναι και λίγο μεγαλύτερος και είναι μαλακός.
Όταν ασθενεί διογκώνεται και σκληραίνει. Ο προστάτης συμμετέχει στη σεξουαλική λειτουργία και στη διαδικασία της εκσπερμάτισης και όχι στην ούρηση. Βασικός του ρόλος είναι η παραγωγή ενός υγρού, του σπερματικού, το οποίο είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και ένζυμα. Κατά τη διάρκεια του οργασμού το σπερματικό υγρό εκτοξεύεται στην ουρήθρα και αναμειγνύεται με τα σπερματοζωάρια που φθάνουν στον προστάτη από τους όρχεις μέσω του λεπτού σωλήνα.
Προβλήματα του προστάτη
Τα κυριότερα προβλήματα, που παρουσιάζει ο προστάτης είναι η φλεγμονή (προστατίτιδα), η υπερτροφία ή καλοήθης υπερπλασία και η κακοήθης υπερπλασία (καρκίνος).
Προστατίτιδα. Δεν υπάρχει άνδρας που να μην έχει αντιμετωπίσει κάποια μορφή φλεγμονής στον προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής του, ιδιαίτερα στην ηλικία της σεξουαλικής του δραστηριότητας. Οι ερεθισμοί του προστάτη είναι συχνοί στους άντρες που διατρέχουν την τρίτη, την τέταρτη και την πέμπτη δεκαετία της ζωής τους.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν συχνή ανάγκη για ούρηση, κάψιμο κατά την ούρηση, εμφάνιση εκκρίματος στο πέος ή και αίσθηση «βάρους» μεταξύ όρχεων και ορθού. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί αίμα στα ούρα ενώ δεν αποκλείονται πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς και της πλάτης, ρίγος και πυρετός. Τα συγκεκριμένα συμπτώματα εμφανίζονται επειδή η φλεγμονή δημιουργεί διόγκωση στον προστάτη.
Η προστατίτιδα εμφανίζεται ως βακτηριακή και ως μη βακτηριακή. Βακτηριακή προστατίτιδα Αν υπάρχουν ενδείξεις ότι η φλεγμονή του προστάτη οφείλεται στην ύπαρξη βακτηρίων τότε η προστατίτιδα ονομάζεται βακτηριακή. Πισίνες, αφροδίσια νοσήματα, βακτήρια του εντέρου ή υπερπλασία που εμποδίζει την κένωση της κύστης δημιουργώντας έτσι κατάλληλο περιβάλλον για τον πολλαπλασιασμό βακτηρίων αποτελούν πηγές ικανές να μολύνουν τον προστάτη.
Η βακτηριακή προστατίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.
Η οξεία προστατίτιδα εμφανίζεται σε μικρό χρόνο μετά την προσβολή από τα βακτήρια και προκαλεί οξύ πόνο, πυρετό και ρίγη. Δεν αποκλείεται η νοσοκομειακή περίθαλψη και συνήθως η θεραπεία γίνεται με αντιβιοτικά. Οι οξείες περιπτώσεις είναι σχετικά σπάνιες. Αποτελούν μόνο το 5% των συνολικών περιστατικών.
Η χρόνια προστατίτιδα είναι λιγότερο σοβαρή και συχνά η αιτία ουρηθρίτιδας. Τα συμπτώματα που προκαλεί είναι πόνος που αντανακλά στο κάτω μέρος της κοιλιάς, ή το πέος, η συχνή και επείγουσα ανάγκη για ούρηση και μερικές φορές το αίσθημα καύσου κατά την ούρηση.
Μη βακτηριακή προστατίτιδα. Αν υπάρχουν τα συμπτώματα προστατίτιδας στην απουσία βακτηρίων τότε η προστατίτιδα είναι μη βακτηριακή. Ελάχιστα είναι γνωστά για την αιτία που την προκαλεί. Η φλεγμονή μπορεί να διαγνωσθεί με δακτυλική εξέταση, ανάλυση ούρων ή μικροβιολογικό έλεγχο του εκκρίματος.
Η θεραπεία περιλαμβάνει λήψη αντιβιοτικών και λουτρό με ζεστό νερό. Αρκετές φορές τα αντιβιοτικά μπορεί να μην αναστέλλουν τα συμπτώματα γεγονός που είναι ένδειξη ότι πιθανόν τα συμπτώματα να μην προέρχονται από κάποια φλεγμονή αλλά από μυϊκούς σπασμούς των μυών της περιοχής- που επηρεάζουν και τον προστάτη. Η θεραπεία απαιτεί τότε χρήση μυοχαλαρωτικών φαρμάκων και ζεστά λουτρά.
Προσταδυνία. Όταν υπάρχουν τα συμπτώματα αλλά όχι και προστατίτιδας τότε πρόκειται για προσταδυνία. Ουσιαστικά η συγκεκριμένη περίπτωση δεν σχετίζεται με τον προστάτη, παρότι τα συμπτώματα παραπέμπουν σε προστατίτιδα. Η μόλυνση μπορεί να κρύβεται σε άλλες περιοχές και ο πόνος που εμφανίζεται ότι προέρχεται από τον προστάτη μπορεί να πηγάζει από την πύελο, τα γεννητικά όργανα ή και το ορθό.
Υπερπλασία του προστάτη. Η υπερπλασία του προστάτη είναι μη καρκινογενής αύξηση στο μέγεθος του αδένα. Συνήθως παρουσιάζεται μετά τα 45-50 χρόνια και μετά τα 80 εμφανίζεται στο 80% των ανδρών. Η αιτία της είναι άγνωστη δεν αποκλείεται όμως να σχετίζεται με αλλαγές στα επίπεδα ορμονών που συμβαίνουν με την ηλικία. Ο αδένας του προστάτη περιβάλλει την ουρήθρα έτσι η μεγέθυνσή του σταδιακά προκαλεί στένωση στην ουρήθρα. Με τον χρόνο η ροή των ούρων μπορεί να παρεμποδίζεται με την πιθανότητα να μην απομακρύνεται όλη η ποσότητα ούρων. Όσα παραμένουν λιμνάζουν στην κύστη κάνοντας τον άντρα επιρρεπή στις λοιμώξεις, τη δημιουργία πέτρας στα νεφρά ή νεφρική ανεπάρκεια.
Σήμερα, η υπερπλασία θεωρείται μία κοινή νόσος που δυσκολεύει την καθημερινή ζωή του άντρα και όχι τη σεξουαλική του δραστηριότητα.
Συμπτώματα. Η υπερπλασία δημιουργεί συμπτώματα όταν ο διογκωμένος προστάτης αρχίζει να εμποδίζει τη ροή των ούρων. Ενώ η ούρηση φυσιολογικά πρέπει να είναι ανώδυνη και ευχερής, η διόγκωση του προστάτη έχει ως αποτέλεσμα μία επώδυνη και δυσχερή ούρηση. Η δυσκολία στην ούρηση μπορεί να εμφανίζεται ως καθυστέρηση ή διακοπή με αποτέλεσμα η ούρηση να σταματά και να ξαναρχίζει. Σταδιακά ο ασθενής αισθάνεται ότι η ούρηση είναι ελλιπής, δεν νιώθει το αίσθημα της ικανοποίησης και επιπλέον σε μικρό χρονικό διάστημα επιθυμεί να ουρήσει ξανά.
Η συχνοουρία λοιπόν είναι ακόμα μία ανάγκη που γίνεται όλο και πιο επιτακτική, καθώς η κύστη δεν αδειάζει τελείως. Ο άντρας ουρεί πιο συχνά, ιδιαίτερα το βράδυ, ο όγκος και η δύναμη των ούρων μπορεί να γίνουν εντυπωσιακά πιο μικρά σε σημείο που να αποβάλλονται με τη μορφή σταγόνων μετά την αίσθηση του τέλους της ούρησης. Ως αποτέλεσμα η κύστη μπορεί να υπερπληρωθεί και να οδηγήσει στο πιο δυσάρεστο σύμπτωμα που είναι η ακράτεια.
Από το σφίξιμο για ούρηση μπορεί να σπάσουν μικρές φλέβες της ουρήθρας και έτσι να εμφανίζεται αίμα στα ούρα. Επιπλέον, το ολοκληρωτικό μπλοκάρισμα της κύστης μπορεί να καταστήσει αδύνατη την ούρηση και να οδηγήσει σε ισχυρό πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς, σε αίσθημα καύσου κατά την ούρηση και πυρετό. Αυξάνεται επίσης η επιβάρυνση των νεφρών αλλά σπάνια παρατηρείται μόνιμη βλάβη τους.
Διάγνωση. Εκτός από τη δακτυλική εξέταση στους νεότερους άνδρες γίνεται επιπρόσθετα και η εξέταση PSA τα αποτελέσματα της οποίας αποτελούν δείκτη της υγείας του προστάτη. Επειδή είναι πιθανόν να επηρεαστεί η νεφρική λειτουργία γίνεται πάντα εξέταση ούρων και αίματος για ουρία και κρεατινίνη. Αν υπάρχει υποψία για επιπλέον επιπλοκές όπως πέτρες στην κύστη, κολπώματα ή ουρολοιμώξεις γίνονται ειδικές εξετάσεις που δείχνουν τη συνολική κατάσταση του αρρώστου. Θεραπεία
Σύμφωνα με τις στατιστικές 15% των ασθενών με συμπτώματα υπερτροφίας προστάτη βελτιώνεται χωρίς καμιά εξωτερική φροντίδα, το 30% παραμένει στην ίδια κατάσταση και το 55% επιδεινώνεται με το χρόνο, αν δεν υπάρχει εξωτερική φροντίδα. ΦαρμακευτικήΑγωγή. Tα φάρμακα για την υπερτροφία του προστάτη κατατάσσονται σε δυο βασικές κατηγορίες, σε αυτά που δρουν ελαττώνοντας τον όγκο του προστάτη και σε αυτά που ενεργούν συμπτωματικά.
Τα φάρμακα της πρώτης ομάδας δεν παρουσιάζουν παρενέργειες και η δραστική ουσία τους προκαλεί μείωση του μεγέθους του προστάτη βελτιώνοντας γενικώς και τα συμπτώματα της υπερτροφίας.
Τα φάρμακα της δεύτερης ομάδας έχουν θεαματικά αποτελέσματα από την πρώτη μέρα και αποσκοπούν στην ανακούφιση του αρρώστου χωρίς όμως να μειώνουν το μέγεθος του αδένα. Η ούρηση γίνεται ευκολότερη και τα διάφορα συμπτώματα λιγοστεύουν. Σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων ανήκουν και τα φυτικά εκχυλίσματα. Παλαιότερα η ιατρική δεν ελάμβανε σοβαρά υπόψη φυσικές συνταγές βοτάνων, γεγονός που τείνει να ανατραπεί, αφού αρκετοί-κυρίως ηλικιωμένοι- που τα χρησιμοποιούν δηλώνουν ότι ανακουφίζονται.
Χειρουργική Επέμβαση. Αν ο ασθενής δεν μείνει ικανοποιημένος από την όποια φαρμακευτική αγωγή μπορεί να καταφύγει ύστερα από τη συμβουλή γιατρού σε εγχείρηση. Η προστατεκτομή αποτελεί απλή επέμβαση με την οποία αφαιρείται μόνο το μικρό υπερτροφικό τμήμα του προστάτη. Η εγχείριση είναι γενικά επιτυχής και οι περισσότεροι ασθενείς ανακουφίζονται σε μεγάλο βαθμό. Συνήθως δεν εμφανίζονται ούτε επιπλοκές εκτός από κάποιες μικρές φλεγμονές ή στενώσεις στην ουρήθρα.
Η επέμβαση δεν επηρεάζει τη σεξουαλική ζωή, επηρεάζει όμως την εκσπερμάτιση. Ενώ, η διέγερση και αίσθηση είναι κανονική παρουσιάζεται παλίνδρομος εκσπερμάτιση προς την κύστη. Ο άνδρας δεν αισθάνεται τίποτα διαφορετικό πρέπει όμως πριν από την επέμβαση να έχει ολοκληρώσει την οικογένειά του. Η ούρηση είναι ευχερής αλλά πολλά ενοχλήματα όπως η συχνοουρία και το τσούξιμο παραμένουν. Κανείς μετά την επέμβαση δεν θα αρχίσει να ουρεί όπως στα 20 του χρόνια. Όταν συνυπάρχουν καρδιοπάθειες ή εγκεφαλικά επεισόδια η εγχείρηση δεν επιτρέπεται.
Καρκίνος του προστάτη. Είναι κατα ουσίαν ασθένεια της τρίτης ηλικίας και ο μέσος όρος διάγνωσής της στις ΗΠΑ είναι τα 72 χρόνια. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί έχουν ψηλά ποσοστά θνησιμότητας, με τα πιο ψηλά παρατηρούνται στους μαύρους της Αμερικής. Τα χαμηλότερα ποσοστά εμφανίζονται στις ασιατικές φυλές. Ο καρκίνος υπάρχει στο 50% των ανδρών μετά τα 70 και κατΆ ουσίαν σε όλους μετά τα 90.
Εμφανίζεται δηλαδή σε 1 στους 10 άντρες και στατιστικά είναι ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στον άνδρα μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, αλλά με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής τείνει να καταλάβει την πρώτη θέση. Κι αυτό γιατί τα ποσοστά αυξάνουν με την ηλικία. Οι περισσότεροι από τους καρκίνους αυτούς δεν δημιουργούν συμπτώματα διότι ξαπλώνονται πολύ αργά. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που ο καρκίνος ξαπλώνεται πολύ πιο γρήγορα (επιθετικά) σε όλο το σώμα.
Παρότι λιγότερο από το 3% των ανδρών με καρκίνο του προστάτη πεθαίνουν από αυτόν η ασθένεια αποτελεί τη δεύτερη πιο κοινή αιτία θανάτου των ανδρών στις ΗΠΑ. Από το 1973 μέχρι το 1991, η θνησιμότητα από καρκίνο του προστάτη παρουσίασε ανά χρόνο αύξηση της τάξης του 0,1% στους λευκούς και του 1,8% στους μαύρους άνδρες. Τα αυξημένα ποσοστά θεωρείται ότι εν μέρει οφείλονται στη μεγαλύτερη συχνότητα επεμβάσεων για υπερπλασία του προστάτη και την τυχαία ανακάλυψη ασυμπτωματικών όγκων, που συνεπάγονται όπως και στην ανάπτυξη των διαγνωστικών μεθόδων.
Τα ακριβή αίτια του καρκίνου του προστάτη παραμένουν άγνωστα. Υπάρχει υπόνοια για περιβαλλοντικούς παράγοντες (τοξίνες, μολυσμένο περιβάλλον, έλλειψη άσκησης), ενώ πιθανές αιτίες θεωρούνται η αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα και η συχνότητα των αφροδισιακών νοσημάτων, τα οποία οδηγούν στην πιθανότητα ποσοστό των καρκίνων να οφείλεται σε σεξουαλικά μεταδιδόμενο παράγοντα, ο οποίος όμως μέχρι σήμερα δεν έχει απομονωθεί.
Οι ενδείξεις για τον σημαντικότατο ρόλο που μπορεί να παίξει η διατροφή στην ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη την τελευταία δεκαετία αυξήθηκαν σημαντικά γεγονός που ισχύει και για τις ορμόνες περιλαμβανομένης της τεστοστερόνης. Με την ηλικία το επίπεδο της τεστοστερόνης μειώνεται, ενώ αυξάνεται αυτό των οιστρογόνων. Άλλες μελέτες ενοχοποιούν τα υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης σε ηλικιωμένους άντρες και την ορμόνη 5-άλφα δυιδροστερόνη (DHT).
Συμπτώματα. Γενικά ο καρκίνος του προστάτη ξαπλώνεται αργά και δεν προκαλεί συμπτώματα μέχρι κάποιο προχωρημένο στάδιο. Μερικές φορές τα συμπτώματα εμφανίζονται να μοιάζουν με αυτά της υπερπλασίας του προστάτη περιλαμβανομένης και της δυσκολίας στην ούρηση και την ανάγκη για συχνή ούρηση. Αυτό γιατί, ο καρκίνος φράσσει μερικώς τη ροή των ούρων στην ουρήθρα. Αργότερα μπορεί να παρουσιαστεί αίμα στα ούρα ή ξαφνική κατακράτησή τους.
Σε μερικές περιπτώσεις δεν γίνεται η διάγνωση μέχρι ο καρκίνος να εξαπλωθεί στα κόκαλα τυπικά στην πύελο, τις πλευρές ή τα νεφρά οδηγώντας έτσι σε νεφρική ανεπάρκεια. Ο καρκίνος στα οστά είναι επώδυνος και μπορεί να οδηγήσει σε σπάσιμό τους. Με την εξάπλωση της ασθένειας εμφανίζεται αναιμία.
Είναι πιθανό επίσης ο καρκίνος να εξαπλωθεί στον εγκέφαλο με συνέπεια διανοητικά ή νευρολογικά συμπτώματα. Όταν τα συμπτώματα (δυσκολία κατά την ούρηση, συχνουρία, πόνος κατά την εκσπερμάτιση, αίμα στα ούρα), εμφανιστούν αργά ο προστάτης από μαλακός και ευσυμπίεστος γίνεται σκληρός σαν πέτρα. Αν όμως, ο καρκίνος διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να θεραπευτεί.
Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Δείτε μια ενημέρωση για τον καρκίνο του προστάτη με αυτό το 100% ακριβές βίντεο κινουμένων σχεδίων. Επεισόδιο της νόσου Apps Focus »: Γιά την κατανόηση των Μολυσματικών Ασθενειών & Ογκολογίας. Στο βίντεο διερευνάται ο καρκίνος του προστάτη και η ανατομία του αδένα του προστάτη . Ο καρκίνος του προστάτη πιο συχνά αναφέρεται ως αδενοκαρκίνωμα ή αδενικό καρκίνωμα. Προκύπτει στην περιφερειακή ζώνη από το σπέρμα που εκκρίνουν τα κύτταρα του προστάτη αδένα, που είναι ένα μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Κατανοείστε τα συμπτώματα, τα αίτια, τους παράγοντες κινδύνου, τα σταδια και την πρόγνωση, τις διαγνωστικές μεθόδους, την αξιολόγηση, τις επιλογές θεραπείας και τις πρόσφατες εξελίξεις που σχετίζονται με τον καρκίνο του προστάτη.
Διαβάστε όλα τα άρθρα. Πατήστε ΕΔΩ
